In de wereld waarin we nu leven worden we gebombardeerd met informatie. Het is dankzij het internet nog nooit zo makkelijk geweest om informatie te vinden en met elkaar te communiceren. Het internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. En dat terwijl het nog niet zo heel lang bestaat. Ik neem je mee in de reis die het internet heeft gemaakt….

De meest interessante ontwikkeling startte in 2004 op de Harvard Universiteit in Amerika. Het was een online smoelenboek waarop je met elkaar kon communiceren. Het idee van Mark Zuckerberg combineerde onze behoefte naar sociale connecties met de oneindige mogelijkheden van het internet. Altijd en overal in connectie met de mensen die je kent. Facebook was geboren en groeide in een paar uit tot het grootste sociale netwerk ter wereld. Had je een paar jaar geleden géén Facebook dan was je een vreemde eend in de bijt.

In 2007 was er wederom een mijlpaal die aan de basis staat van ons huidige dagelijkse leven. In 2007 introduceerde Apple namelijk de iPhone. Een apparaat dat paste in je broekzak en waarmee je niet alleen kon bellen, maar ook altijd en overal de beschikking had over internet. De iPhone kwam in eerste instantie zonder apps, maar binnen een jaar was de App Store daar. En je raad al welk bedrijf zijn app direct klaar had staan: Facebook.

Vanaf dit moment was je altijd en overal bereikbaar voor al je vrienden. Met een simpele greep richting je broekzak. Deze beweging startte in 2008 en zorgde door de jaren heen voor miljarden bedrijven als Facebook, Whatsapp, Instagram, TikTok en Twitter etc. Grappig genoeg voor een groot deel allemaal onderdeel van de early adopter Facebook.

De gevolgen van technologische vooruitgang

Technologische vooruitgang gaat hard. In pak ‘m beet 14 jaar is ons hele leven drastisch veranderd. Het gemak dient ons vanuit onze broekzak.

Geweldig toch zou je zeggen als je denkt aan alle voordelen. Maar kijken we dan niet te beperkt? Is ons leven daadwerkelijk een stuk beter geworden door al deze vooruitgang?

Het is maar net hoe je het bekijkt.

In dezelfde periode is de mate waarin we worden afgeleid groter geworden dan ooit. We zitten vastgekluisterd aan ons scherm, continue scrollend naar nieuwe informatie. Haastig op zoek naar nieuwe prikkels om de leegte te vullen die de prikkels daarvoor achterlieten.

Social media giganten springen hier graag op in. Zij verzinnen tal van manieren om jou vaker en langer op hun apps te krijgen. Ze maken op een valse manier gebruik van jouw natuurlijke drang naar nieuwe informatie en prikkels. Of dat ethisch is kun je je afvragen. Economisch gezien legt het ze echter geen windeieren. Met miljarden omzet per kwartaal is er voor de ‘nerds’ uit Silicon Valley geen reden om hier mee te stoppen.

Miljarden worden er verdiend met het verkopen van advertenties. Bedrijven die betalen voor een klein stukje van jouw aandacht, in de hoop dat jij iets bij ze koopt. Zij zorgen ervoor dat jij het platform gratis kan gebruiken. Alhoewel, dat is de vraag. Want echt gratis gaat nooit op in deze wereld. Jij betaalt namelijk wel degelijk een prijs. En nee, dat is niet enkel voor je gegevens die worden doorverkocht.

De prijs die jij betaald is jouw aandacht. De tijd die jij besteed op deze platformen waardoor het voor adverteerders relevant blijft om te blijven adverteren. Tijd die social media giganten aan deze adverteerders doorverkopen. En het mooie is; in een wereld waar steeds meer informatie beschikbaar komt, wordt die aandacht alleen maar schaarser. Adverteerders betalen dus meer en meer voor jouw aandacht, terwijl jij het gratis weggeeft aan het platform.

De belangrijkste afweging

Daarmee kom ik uit op een belangrijke vraag die je aan jezelf moet stellen: is dat het allemaal nog wel waard? Is al die tijd die jij in deze platformen steekt goed besteed? Want wat levert het jou nu uiteindelijk op?

Je hebt een connectie met mensen over de hele wereld. Bent altijd op de hoogte van wat je vrienden aan het doen zijn. Hebt de mogelijkheid om te laten zien dat je hen ‘liked’. Maar leidt dit wel tot echte verbinding met de mensen die je lief hebt?

Ik denk van niet.

We zakken steeds verder weg in een wereld waarin we met elkaar aan onze telefoon gekluisterd zijn. Druk scrollend en swipend naar meer nieuwe prikkels en nieuwe informatie die we als we even omhoog kijken lachend met elkaar delen. Om vervolgens weer verder te scrollen…

We zien niet welke prijs we betalen: de prijs van kostbare aandacht. Lees de vorige zin nog eens en let op het feit dat er staat ‘aandacht’ en niet ‘tijd’. Want we brengen wel tijd met elkaar door, maar we zijn maar half aanwezig. We zijn met ons hoofd bij de apps in plaats van dat we daadwerkelijk interesse in elkaar tonen.

Gelukkig is er één voordeel aan dit hele gebeuren: hier hebben we alleen last van in onze vrije tijd. Tijd die we toch over hebben en kunnen invullen zoals we dat graag willen. Want wat maakt het nu uit of dat we naar de televisie kijken of we even op social media scrollen? Precies. Niet zo veel. Van beiden word je waarschijnlijk niet veel wijzer.

De impact op de werkvloer

Toch moet ik je teleurstellen. De impact van deze ‘aandachtseconomie’ is namelijk groter dan gedacht. Je besteed niet alleen je vrije tijd aan deze afleiding, maar je werk heeft er ook onder te leiden. Want zoals je 1 ding doet, doe je alles. Als jij je in je privé tijd continue laat afleiden, dan is dat op je werk ook zo.

Ook de technologie op de werkvloer staat namelijk niet stil. Terwijl het in de beginjaren van het internet nog cool was om mail te krijgen stromen de mailboxen tegenwoordig over. We mailen ons de hele dag suf en proberen onze mailbox elke dag weer tijdig leeg te krijgen.

Waar e-mail is bedacht om te dienen als een communicatieMIDDEL is het nu een DOEL op zich geworden. De e-mailbox is ons werk. We starten er de dag mee, we eindigen er de dag mee en tussendoor zijn we er ook mee bezig. En terwijl we onze mailbox ‘legen’, plaatsen we weer een nieuwe mail in de mailbox van een ander die ons daarna weer van een nieuwe reactie voorziet. Een vicieuze cirkel die maar blijft rondraaien totdat iemand hem stopt.

E-mail is echter niet het enige communicatiemiddel op de werkvloer. Ook chat-apps als Slack en Microsoft Teams zijn niet meer weg te slaan uit onze werkomgeving. Het zorgt ervoor dat we ook op ons werk continue bereikbaar zijn voor de mensen die ons nodig hebben wanneer zij dat willen. En het grappige is; omdat het kan gebeurt het ook.

We zijn de hele dag bezig met het reageren op elkaar in plaats van dat we bezig zijn met de zaken die er toe doen. We leven in de ‘waan van de dag’. Een waan waarin we uitgeblust thuis komen en op de bank ploffen. We voelen ons druk, maar zijn eigenlijk bezig met zaken die er niet toe doen.

Ik denk dat het anders kan en dat het anders MOET. Het is tijd voor een werkcultuur waarin we de technologie weer de baas worden. Wij regeren over onze dag in plaats van dat we reageren. Wij bepalen wat we met onze kostbare tijd doen in plaats van dat social media giganten er bakken met geld mee verdienen.

Het is tijd om wat te bereiken in plaats van dat we alleen maar bereikbaar zijn.

Het Grote Idee

Ik zie een werkcultuur voor me waarin afleiding verleden tijd is. Een werkcultuur waarin we samen toewerken naar de doelstellingen en ambities die we met elkaar opstellen. Een werkcultuur waarin impact gemaakt wordt. Een impact die iets kan betekenen in het leven van onze klanten of voor de maatschappij.

Een werkcultuur waarin het stoer is om even niet bereikbaar te zijn in plaats van dat je daarvoor op je flikker krijgt.

En dat is niet makkelijk, want de massa zit op de weg van de minste weerstand. Het is niet dat ze niets willen bereiken of zichzelf geen doelen stellen. Het probleem dat ze die nooit gaan halen. Omdat ze geen keuze maken.

Om deze cultuur in je bedrijf te kunnen bereiken moet je namelijk gaan afwijken. Je moet de keuze maken dat minder doen mét focus, meer gaat brengen dan meer doen zonder focus. En dat klinkt simpel, maar dat is het niet. En dat komt vooral door onze gedachtes over hoe een werkweek er uit moet zien.

We denken namelijk nog steeds in werkdagen van 8 uur. Onze werknemers worden betaald voor 8 uur werk en dus het dan ook logisch dat ze die gehele dag vullen met die hoeveelheid werk. Maar is dit nog wel realistisch?

Intensief denkwerk laat zich namelijk helemaal niet vertalen naar uren. Laat staan creatief werk. Je hebt een volledige focus nodig om je hersencapaciteit goed te benutten. Twee uur volledig gefocust aan het werk wint het daarom ook met gemak van een 8-urige werkdag vol met afleiding.

Het is daarom niet de kunst om in uren te denken, het is de kunst om te denken in focus.

Anders gezegd: de tijd die beschikbaar is om met volledige aandacht aan één taak te werken.

Voor nu noemen we dit even focus-uren.

Door je als bedrijf te richten op het verhogen van het aantal focus-uren ga je de productiviteit drastisch verbeteren. Medewerkers kunnen optimaal gebruik maken van hun hersencapaciteit en zijn in staat om in minder tijd meer waarde toe te kunnen voegen. En het mooie is: dit kost ze ook nog eens minder energie. Energie waarmee ze in hun privé tijd ook nog leuke dingen kunnen doen.

Mijn visie op de toekomst

Ik ben er van overtuigd dat de huidige manier van werken niet meer haalbaar is. In een tijd waar goed gekwalificeerd IT personeel steeds schaarser wordt is het van belang hun capaciteiten op een duurzame manier te benutten.

Niet uitknijpen tot dat ze zelf overlopen van de stress, maar vol focus en voldoening aan de slag.

We moeten daarom afleiding voorgoed verbannen van de werkvloer.

Vandaag nog.

Want het veranderen van de cultuur kost tijd. Je medewerkers moet inzien waar de tijd weg lekt en hoe ze de afleiding buiten de deur kunnen houden. Ze moeten begrijpen dat meer focus zowel voor hen als voor het bedrijf een win-win situatie is.

Want zodra die cultuur bereikt is.

Gaan jullie afkrijgen wat er écht toe doet.